NRC Handelsblad: "eerste dakboerin van Nederland"

Lezen wat er in het artikel stond? De Dakboerin is verhuisd naar http://www.dakboerin.blogspot.com en kijk ook eens op de nieuwe website: www.dakboerin.nl

Vergeten groenten op een postzegel

Het blog van Dakboerin is verhuisd naar: http://bit.ly/hCzhWH. Deze keer over vergeten groenten op een postzegel.

Nieuw blogadres voor Dakboerin

De berichten van http://dedakboerin.blogspot.com zijn verhuisd naar http://dakboerin.blogspot.com. Bekijk hier de unieke Noorse daktuin.

Uitbreiding daktuin van 66,6%

Omdat de daktuin van 800m2 in Haarlem, die ik op het oog heb, nog niet zeker is, maar de lente natuurlijk al wel loopt te duwen, heb ik de daktuin op onze keuken met 66,6% uitgebreid. Stond er deze winter de winterpostelein in een bakje van 10 x 15 cm (=150 cm2), nu staat er een 100 x 100 cm bak (=10.000 cm2). De draagconstructie van dit dak is namelijk niet zo goed dat we de 7 bij 2,5m kunnen volzetten. Een enorme winst en een schrale troost dus!

Situatie op 7 maart, de 10 cm x 15 cm bak:

De situatie op 8 maart, de 1m x1m bak:

Zoals je ziet heb ik zomerwortel gezaaid met een paar plantuitjes, daarnaast wortelpeterselie, rucola en radijsjes. Over 4 weken kan ik de eerste rucola al snijden en over 6 weken de eerste radijsjes in de sla mikken. Toch lekker!

koeien in de kunst

Wat ik mij afvroeg, toen ik onlangs in het Teylersmuseum in Haarlem rond liep, is of er ooit een verhandeling is geschreven over de koe in de kunst. Het viel me namelijk op in een paar schilderijen dat de koeien die erop stonden soms enorme hoorns hadden. Echt van het soort dat bij de evenaar voorkomt. Ik was wel benieuwd of die koeien echt in Nederland hebben rondgelopen of dat het de verbeelding van de schilder was die gewoon geen verstand van koeien had.

Landschap bij stormachtig weer
Hermanus van Brussel (1763-1815)

Landschap te Vogelenzang
Gerrit Jan Michaëlis (1775-1857)

Zomer Barend Cornelis Koekkoek (1803-1862)

Detail van Zomer met in het midden een koe met enorme hoorns

Uit de toevoeging van het Teylersmuseum

Van Brussel:
"De schilder heeft het overweldigende effect dat de instabiele natuur kan veroorzaken willen weergeven. Terwijl er elders in Europa naar werd gestreefd om de grootsheid en dramatiek van de natuur uit te beelden, kreeg de Romantiek in ons land weinig navolging. Een vrediger, meer ingetogen beeld van het Hollands landschap werd meer gewaardeerd. Voorbeelden daarvan zijn de landschappen van Barend Cornelis Koekoek."

Michaëlis
"Het landschap is op een strenge, maar directe manier weergegeven. De schilder beeldt het landschap niet opwindender af dan het is. Hij legt nadruk op de weergave van details, zoals figuren, het vee en de bladeren van de bomen. Alles is ordelijk en volgens een strak ritme in het vlak geplaatst."

Koekkoek
"De schilder heeft geprobeerd zo natuurgetrouw mogelijk onderscheid te maken in lichtintensiteit en kleur, al naar gelang het jaargetijde. Koekkoek en de zijnen stonden er op dat een schilder de natuur moest navolgen, deze was immers volmaakt."

Het was het schilderij van Koekkoek die me aan het denken zetten. Daarom ben ik eens gaan rondsurfen op het web om te kijken hoe dat zit met 17de en 18de eeuwse koeien. Zo kwam ik te weten dat er wel 900 koeienrassen bestaan. En dat de koeien veel kleiner waren dan nu. Dat blijkt uit opgravingen van botten, maar ook van de schilderijen (kringloop ;-)) Schilder Koekoek, die zo natuurgetrouw mogelijk schilderde, heeft dus een waardevolle bijdrage geleverd aan de geschiedverbeelding van de koe. De koeien van toen waren kleuriger en in de Middeleeuwen sprak men van rode, roodbonte, zwarte, bruine, gele, muiskleurige en witte koeien. De Lakenvelder is zo'n oud ras. En inderdaad heeft zelfs de hedendaagse Lakenvelder nog behoorlijke hoorns.

Roodbonte Lakenvelder

Dat die koeien nauwelijks meer in Nederland bestaan (de familielijnen) komt doordat in de 18de eeuw een groot deel van de Nederlandse veestapel aan de veepest is bezweken. Koeien werden daarop uit Duitsland en Denemarken ingevoerd. Later kwam ook het in Nederland verder gefokte en bekendste koe, de zwartbonte Holstein Frisian. Volgende keer eens kijken naar de kippen....



Blogaward van Groen Gedoe

In een reactie op mijn blogpost over de Triodos/Rabobank kreeg ik van Groen Gedoe een Blogaward. Dat is natuurlijk geweldig! Bedankt MN! Groen Gedoe blogt zelf over aanverwante onderwerpen als recycling, recepten, klimaat, wereldfilms, natuurdocumentaires, kunst en groen leven.

Zelf kreeg ze de Blogaward van Natuurlijk Zuinig die ondanks een faillisement toch gezond en biologisch eet.

Blogger van Groen Gedoe, MN

Groen Gedoe schreef over de Dakboerin:

*De Dakboerin, omdat ik heel graag lees over allerlei mogelijkheden op duurzaam en biologisch gebied en de beste tegenhanger voor BoerZoektVrouw die op het moment helemaal geen biologische boeren het boerenleven laat promoten.

Beter had ik het zelf niet kunnen verwoorden ;-). In de reactie beschrijft ze haar twijfels vanwege de kettingreactie, die deel ik wel, maar de bedoeling van de Blogaward vind ik wel goed. Het staat voor waar internet voor staat: spread the word, be inspired. Dat gebeurt bij mij in ieder geval wel, want ik ontdekte in korte tijd de twee leuke blogs die hierboven staan.

De bedoeling is deze award weer door te geven en anderen te attenderen op leuke, mooie en inspirerende blogs.

De spelregels zijn:
*Je maakt een verwijzing naar de blog en/of persoon die je de award heeft gegeven.

*Geef vervolgens de award door aan 3 tot 5 van je favoriete blogs en maak in je bericht een koppeling naar deze blogs.

*Laat een berichtje achter op deze blogs dat ze een Award gewonnen hebben.

*En het is de bedoeling dat er vooral aandacht wordt gegeven aan beginnende of nog niet zo bekende blogs.

Daarom geef ik een Blogaward aan

• De De Stadsakker van Merlijn, een startende ondernemer die vlakbij de stad 2 ha grond wil bebouwen met bioliogische groente en een zwak heeft voor kippen.

• Het tuinbankje, die duurzame tuinbankjes ontwerpt, omdat ik het ongelofelijk knap vind dat je over slechts 1 onderwerp toch zoveel diverse onderwerpen kan uitlichten. 

• Foodprint van Stroom (kunstenaars) in Den Haag over voedsel in de Stad, omdat hier kunst en voedsel op een geweldige manier bij elkaar komen, waarbij een groot publiek wordt bereikt.

Volg ze en raak opnieuw geïnspireerd!

Is Triodos nu wel of niet de beste voor biologische boeren?

Zoals ik in een eerdere blogpost schreef, was ik onder de indruk van de reclame van de Triodosbank. Erg spitsvondig, relevant en actueel. Ze hebben, zoals ik dat nu zie, een goed reclamebureau in dienst.

Ik hoorde namelijk laatst iets over opvolgers van biologisch (dynamische) bedrijven. Het is nog steeds heel moeilijk om als ondernemer zonder ouders met een boerderij, een boerderij over te nemen. Een bedrijf kan wel een miljoen of meer waard zijn. Krijg dat maar eens gefinancierd door een bank. Je hebt meer kans als dakboerin bijvoorbeeld of als tuinder van een community supported agriculture tuinderij, waarbij je klein begint of begint met een startkapitaal dat door een stichting met afnemers wordt gedragen.

Toen iemand mij dat vertelde, vroeg ik hoe dat dan zit met de Triodosbank, die helpt toch duurzame initiatieven? En daar vallen biologische agrarische ondernemingen toch ook onder? Volgens mijn gesprekspartner was de Rabobank (de Raiffeisen Boerenleenbank) nog steeds de beste voor boeren qua krediet en rente en waren de boeren een beetje geïrriteerd door de Triodosbank.

Triodos

Rabobank

Nu werd mijn eerste bankrekening ook bij de Rabobank geopend en heb ik die rekening nog steeds en ben ik niet ontevreden (af en toe over klantvriendelijkheid, maar dat ligt aan personen en niet aan de bank). Maar ik dacht echt dat de Triodosbank een verfrissende kijk op zaken heeft en duurzame initiatieven met groot idealisme ondersteunt en heb daar mijn zakenrekening geopend. En dat is óók zo dat ze veel mooie projecten steunen. Kijk maar eens op deze kaart. Als klant van de Triodos heb je hiermee het gevoel dat je geld goed besteed wordt. Dat is bij een andere banken wel anders geweest, bij de DSB, om maar eens wat te noemen.

 Maar hoe zit het met de voorwaarden om te lenen als bedrijf? Of als boer? Er zijn nu heel wat varkensboeren die geld moeten lenen om hun bedrijf overeind te houden, omdat de prijs van de varkens onder de kostprijs ligt. In de hoop op betere tijden en het geld weer terug te verdienen, worden flinke bedragen geleend. Is de Rabobank daar gemakkelijker in? En is de rente lager?

Daar is op internet niet gemakkelijk achter te komen. Verder dan een indicatie, zoals hier bij de Rabobank of een indicatie, zoals hier bij de Triodosbank kom je niet. Wel is het leuk om te zien dat de Rabobank een keuze heeft van 3 sectoren waarin je zakelijke financiering kunt afsluiten:

legend

In welke sector is uw bedrijf actief?Handel, Industrie, DienstverleningAgrarischOverig

En bij de Triodosbank staat de biologische landbouw ook bovenaan het lijstje. Zij leggen bovendien wat verschillende mogelijkheden uit, hoewel er ook hier geen getallen te vinden zijn. Ik heb dus nog geen idee van rentes en voorwaarden, maar ik weet wel dat de Triodos het voor een consument als ik, voor een startende ondernemer als ik, het inzichtelijker en aantrekkelijker maakt om je bij deze bank aan te sluiten. Het is zo'n slimme contructie (marketingstrategie) om op je site een voorbeeldprojecten als Loverendale, Smile Fruit en Sjaak Twist te laten zien, onder het kopje mijn geld gaat goed. Als immers 1 biologisch schaap over de dam is....

Andijviesoep

Vorige week kreeg ik op mijn verjaardag een fantastische kist met groenten: pompoen, schorseneren, ui, spitskool, aardappelen en echt nog veel meer. Heerlijk! Wie zegt dat er in de winter geen diversiteit is in groente?

Er zat ook een enorme andijvie in. Hiervan heb ik van de week al salade gemaakt met dadels, zachte kaas en walnoten, maar er was nog zo'n berg over! Zin in stamppot had ik niet, dus maar weer zelf aan het recepteren geslagen met wat overgebleven groenten. En eerlijk, ik vond het lekker! Dat kan ik je niet onthouden.

Startende andijvie in de koude kas

Ingrediënten:
• andijvie
• paar aardappelen
• overgebleven groenten (broccoli, wortelpeterselie, stukje witte kool)
• rode ui
• knoflook
• mosterzaadjes
• verse tijm
• verse mosterdkiemen uit je raamtuin
• crème fraîche
• mosterd

Fruit de ui en knoflook met verse tijm en mosterdzaadjes in olie tot de ui glazig is geworden en doe de kleingesneden aardappeltjes er nog even bij. Blussen met water en de overige kleingesneden overgebleven groenten kunnen er bij. Dit is om de soep wat meer body te geven, andijvie slinkt enorm.
Natuurlijk wel alles wassen, want zand in je soep is minder lekker. Dat geldt zeker voor de andijvie, die je er als laatste groente (na een minuut of 12 in stopt). 5-10 minuten koken en dan met de staafmixer alles klein maken (zo klein je wil). Nog weer even aan de kook brengen. Een lepel crème fraîche en een lepel mosterd mengen. De soep in de kommen inschenken, een lepeltje crème mosterd er door en verse mosterdkiemen erop en bijvoorbeeld eten met speltcrackers met pindakaas.

Hoe ziet een kleurplatenbedenker een biologische boerderij?

Vraag me niet hoe ik er bij kom, maar ik kwam een kleurplaat tegen over biologische landbouw die ik je niet wil onthouden. Ik vraag me af of een kind nou werkelijk zou zien of dit speciaal een biologische boerderij is en niet een gangbare boerderij. Als een kind al zou weten wat biologisch is ;-). En hoe zou een kleurplatenbedenker eigenlijk een biologisch dynamische boerderij tekenen?

In ieder geval is hij wel leuk en te downloaden voor kinderen bij Schoolplaten.

Zonder e-nummers en conserveringsmiddelen

Als beginnende ondernemer werk je natuurlijk eerst je idee uit, je schrijft je in bij de Kamer van Koophandel, vraagt een BTW-nummer aan bij de belastingdienst en je zoekt een bank om je geldzaken te kunnen regelen. Het werkt net zoals met theepotten: als je op zoek bent naar een rode theepot met witte stippen ga je eens op zoek naar zo'n ding. In eerste instantie vind je hem niet, maar op een gegeven moment zie je overal van die dingen, in de speelgoedwinkel, bij de Blokker, in een kadoshop, bij je moeder thuis.

Zo werkt het ook met duurzame initiatieven. Opeens zag ik de Triodosbank. Ze waren me nooit eerder opgevallen die posters die er waarschijnlijk al een tijdje hangen. Waarschijnlijk ben ik er tientallen keren langsgelopen, maar was ik blind voor de boodschap. En nu vond ik er zomaar drie met geweldige teksten. Ik heb meteen een zakenrekening geopend. En niet alleen onderschrijf ik hun ideële standpunten, ook heb ik respect voor de snelheid en professionaliteit waarmee ik klant ben geworden. Fair Play!

Biovak deel 2: Pleidooi voor een Underground Biovak

De mestmachine die een heerlijke geur verspreidde.

Tsja, als je voor het eerst op zo'n vakbeurs als de Biovak loopt, dan is natuurlijk alles nieuw en interessant. Ik zoog dan ook het eerste uur alles op, van blokjes kaas tot witte aalbessensap uit Groningen tot het aroma van verse koffie en van mest van de enorme mestmachine die er stond. Pas na die eerste ronde ben ik echt gaan kijken en kwam ik meer in de buurt van wat ik zocht: catalogie van de verschillende biologische zaadhandelaren, verschillende vloeibare meststoffen en bodemverbeteraars, machines voor de kleine tuinbouw als de rolschoffel. Ik wist het bestaan van dat ding niet eens, maar hij lijkt me geweldig!

Nou ja, goed. Dit zijn de normale dingen die je kan gebruiken op het land, maar hoe zat het met het spul op het dak? De alternatieve vormen van landbouw? Waar zat de vernieuwing en de ontwikkeling? Ik zag toch met name de bekende namen als Demeter, Udea, Odin, Van Eigen Erf. Enerzijds is het wel logisch dat er weinig alternatieven waren, want groente telen op daken, al dan niet in aarde, of groente telen op water mag niet biologisch heten, omdat je geen contact hebt met de ondergrond. Logisch? Hmmm ja, misschien. Als je de grenzen gaat oprekken is wellicht het hek van de dam. Aan de andere kant is het ook wel de vraag hoe zulke producten wel mogen heten. Stel je kiest voor biologisch zaad, biologische, natuurlijke grond, biologische meststoffen en je teelt zo duurzaam mogelijk met gebruik van regenwater, zon en zonne-energie, compost etc, hoe zou je dat dan willen noemen?


Gadget van de WUR from de dakboerin on Vimeo.


Er waren wel wat alternatieve standhouders. Willem en Drees bijvoorbeeld waren er met hun lokale producten (80% biologisch) in de grote supermarktketens, Slow Food Zwolle en Raspberry Maxx. Een mooi ding was het verplaatsbare kippenhok, naar ik begreep geregeld door de studenten van de Warmonderhof, inclusief kippen. Een geweldige ontwikkeling natuurlijk voor initiatieven als Uit Je Eigen Stad met hun flexibele stadslandbouwinitiatieven.

Het verrijdbare kippenhok uit Duitsland

Ik heb er vast een paar gemist, maar dat leken me toch één van de weinige alternatieve vormen. Ik miste de kleine bedrijfjes die biologisch, ecologisch zijn of daar tegen aanschurken. Die bedrijfjes die nu als paddenstoelen uit de grond schieten, zoals ZTRDG, BioMadame, biobudget, LimiTee, de Groene Was, Puur Winkelen, de Vrije Koe, Nudge, GEOlution... en nog vele andere. Niet dat ze allemaal met landbouw te maken hebben, maar wel met biologisch. Initiatieven die hier misschien wel op hun plaats zouden zijn om de ontwikkeling van de Nederlandse landbouw en van de biologisch retail te laten zien in al zijn facetten. Om te laten zien bijvoorbeeld dat niet alleen agrariërs bezig zijn, maar ook steeds meer stadse mensen die iets met groenten, fruit, dieren en duurzaam en biologisch hebben. Van die ontwikkeling was een tipje van de sluier te zien. De vakbeurs is daar van oudsher misschien niet voor bedoeld. Het is natuurlijk al razendknap dat er zo'n beurs bestaat (en goed georganiseerd is) voor de biologische landbouw niche.

Maar toch, al lopende met hanekam •••;-) dacht ik weer even terug aan het artikel over trends, namelijk Punkfood dat het nu helemaal is. Dat is wat er een beetje ontbreekt, de rafelranden van het biologische. Het mag een beetje punkiër zijn, een beetje experimenteler. Ik pleit daarom voor een Underground Biovak in navolging van de Underground Boerenmarkt. Toch maar eens een mailtje wagen aan Sjoerd de Hoop.

Biovak en de stad, een onderzoek deel 1

Morgen start de Biovak, dé vakbeurs voor de biologische sector in Zwolle. Ik heb hier al goede verhalen van gehoord. Mijn eerste kennismaking met de Biovak was door een enthousiaste Friese boer die mede-organisator is: Sjoerd de Hoop (Biologische boerderij de Hoop). Vorig jaar logeerde ik in zijn prachtig duurzaam geïsoleerde Koetshuisje en leerde ik hem kennen. Maar ook op de opleiding Warmonderhof zijn ze enthousiast over de beurs. Deze heeft namelijk in tegenstelling tot de Duitse beurs ook echt oog voor het agrarische bedrijf met nieuwe mechanisatie, zaadveredeling, grondverbeteraars, enzovoort en niet alleen maar voor retail.

Tijdelijk visitekaartje van de Dakboerin. Huisstijl is nog in de ontwerpfase door Cargodesign

Mijn onderzoek donderdag gaat niet over de mechanisatie, maar over stadslandbouw. Ik ben nieuwsgierig of hier initiatieven te zien zijn en of ik mensen ontmoet die hier echt mee bezig zijn. Ik weet dat collega's van Uit je Eigen Stad er zijn, mensen van de Universiteit van Wageningen en de mensen van EcoErf uit Amersfoort waarschijnlijk, maar ik hoop op nieuwe initiatieven waar ik nog niet eerder van gehoord heb. En natuurlijk hoop ik zelf ook een beetje in het oog te lopen, vandaar mijn alternatieve visitekaartje. Wellicht valt het iemand op ;-).

Punkfood is het helemaal in 2011

Via het blog van Foodprint Den Haag, kwam ik op het artikel van foodtrendanalist Marjan Ippel op Talk in food over de trends in voedsel in 2011: Punkfood noemt ze het. Als Dakboerin voel ik me daarin aangesproken, omdat ik met mijn werkzaamheden in ga op een aantal principes zoals het Do-It-Yourself en de tegenbeweging tegen voedselgiganten. Er ontstaan volgens het blog allerlei underground voedselstromingen. Nou wil ik niet underground, maar juist het dak op, maar voel wel mee met deze trend. Het gaat er volgens mij met name om dat we niet door de industrie of de politiek ons moeten laten leiden, maar door ons eigen gevoel. Kleinschalig en onafhankelijk. Ik had geen idee dat dit punkfood heette. Misschien toch maar overwegen om de Dakboerin een hanekam te geven.•••:-)

 
"Punkfood of: de anarchokeuken. Net als fashion schuift food steeds meer op richting ethiek. Van imago-ondersteuning naar handelswijze. Om tegelijk de rafelranden ervan op te zoeken. Precies zoals punks deden in de jaren zeventig. Food=punk!

Als iets momenteel aan de hand is, dan wel dat food zijn eigen punkperiode beleeft. Met alle on the edge undergroundvarianten van dien. Zo is dé hit onder koffiebranders, Direct Trade, een mix van de typische punkverschijnselen DIY (Do It Yourself) en burgerlijke ongehoorzaamheid. En is stropen een nationale hobby onder foodies en chefs aan het worden. Jazeker, die rafelrand van rapen in de wilde natuur, de foodvariant van het bij punkkrakers geliefde proletarisch winkelen.

Overal in food geldt momenteel het punkadagium ‘Do It Yourself, make your own rules!’ Foodrules, in dit geval - om met Amerika’s eetgeweten Michael Pollan te spreken. Undergroundrestaurants en -boerenmarkten, secret eetclubs, geheime pekelgenootschappen, pop-up stores, speakeasies, Vinex-jagers... De lijst is oneindig. Maar de foodpunks hebben allen één ding gemeen: ze ageren tegen en willen zich niet meer onderwerpen aan de eetregels die door niet-wetende ambtenaren ergens 25-hoog in een ivoren kantoortoren zijn bedacht. En ze klagen de voedselgiganten aan die de afgelopen decennia het vertrouwen van de consument met voeten hebben getreden. En die de consument in plaats van een veilige thuishaven een tikkende tijdbom vol gifstoffen, transvetten en (dioxine- en andere) voedselschandalen hebben aangesmeerd.

In het hart van deze tegencultuur staan de kleinschalige, onafhankelijke (indie) foodproducenten die de hegemonie van de foodmoguls doorbreken door deze vastgeroeste overheidsondersteunde giganten te bypassen via social media als Twitter. Daar spreken ze hun eigen nichedoelgroepen gericht aan. Boven- zowel als ondergronds."

Lees verder op Talk in Food trends.

Even uitproberen: een bijna gratis raamtuin

Omdat het dak nog niet echt geschikt is om te verbouwen en ik de kriebels natuurlijk al wel kreeg, heb ik een alternatieve raamtuin gemaakt. Hoezo een alternatieve raamtuin zul je je afvragen, een raamtuin ís toch al alternatief. Dat is waar, maar ik heb weer een variatie gemaakt op de al bestaande raamtuin. Kijk hier maar eens in Groningen: Raamtuin en internationaal bestaat het nog langer: Windowfarm. Hier kan je vanaf $139,95 kan je een Kit kopen, een ingenieus systeem waarbij het water omhoog wordt gepompt en automatisch water wordt gegeven aan de planten. Prachtig natuurlijk!

Omdat ik nu liever mijn geld in de opstart van de Dakboerin steek ;-), dacht ik het anders te doen. Ik heb plastic bakjes verzameld uit mijn plastic afval en die heb ik afgewassen. De veiligheidsspeldjes, die ik altijd krijg bij een officiële hardloopevenementen, heb ik aan de zijkanten door de bakjes geprikt. Zo kan je de bakjes aan de touwen hangen, maar ze er ook weer makkelijk af kan halen om te oogsten. Het touw heb ik gekocht, evenals de labels, maar ook daar kan je natuurlijk gratis alternatieven voor bedenken als je materiaal bewaart en spaart. Alleen de zaadjes nog: mosterd, koriander, tuinkers, bietjes, spinazie, alfalfa, rucola. Allemaal kiemzaad voor extra wintervitaminen in de veldsla uit de koude kas.

In de touwtjes maak je lusjes waar de bakjes in gehangen worden. Bovenaan het venster maak je dan twee touwen vast, haak je de gevulde bakjes in de lusjes en maak je de touwen onderaan ook weer vast, zodat het stevig hangt. Let dus met het afknippen op dat je het touw lang genoeg maakt, want de bakjes moeten er nog tussen. Ook opletten dat je de lusjes op gelijke hoogte maakt, zodat ze niet al te scheef hangen. Wel zelf water geven met een plantenspuit.